© २०२३
११ असोज, काठमाडौं – काभ्रेका दूध किसानहरू, जसले दशैंको तयारीमा चहलपहल गरिरहेका छन्, आर्थिक समस्याहरूले निकै गम्भीर संकट भोगिरहेका छन्। दुर्गा तिमल्सिनालike माटोमा साना ऋणको भार थामेर दशैंको शुभकामना आदानप्रदान गर्नको लागि आवश्यक भुक्तानीको अभावमा छिन्। “हाम्रो गाउँका किसानहरूलाई भुक्तानी गर्नुपर्ने लाखौं रकम अड्किएको छ, तर यसले हाम्रो परंपरागत चाड मनाउन पाउँदैन,” उनले भनिन्।
दुग्ध उत्पादक सहकारी संघका अनुसार, यत्रा दूधको बिक्रीको पैसा समयमै नपाउँदा किसानहरूको जीवनस्तरमा गम्भीर असर परेको छ। “आर्थिक रूपमा दबाबमा परेको किसानको अवस्था बुझ्न गाह्रो छैन। धेरैजसो किसानले महिना दिनसम्म दूध बेचेको पैसा पाएका छैनन्,” काभ्रेका अगुवा किसान नारायण नेपालले बताएका छन्।
यद्यपि दुग्ध विकास संस्थान (डीडीसी)ले किसानको बक्यौता भुक्तानी गर्ने आश्वासन दिएको छ, तर हालसम्म पैसा उपलब्ध गराउने प्रक्रिया ढिलो भएको छ। “हामीलाई समस्या समाधान गर्ने चाँडो उपाय आवश्यक छ,” दुर्गाले गुनासो गरिन्।
भुक्तानीमा ढिलाइ: किसानहरूको समस्याको जड़
डीडीसीका प्रवक्ता राजेन्द्र अधिकारीले भने, “हामी घटस्थापनासम्म किसानको भुक्तानीको प्रक्रिया छिटो गर्ने कोशिशमा छौं। हालसम्म ६० करोड रुपैयाँ अर्थ मन्त्रालयबाट प्राप्त भएको छैन र यो रकम चाँडै आउने प्रक्रिया भएको छ।”
उनले भने, “यसको अलवा, डीडीसीले योजनाबद्ध रूपमा काम गर्ने प्रयास गर्दैछ। अहिलेका लागि केही भुक्तानी पनि गरिएको छ।”
पैसाको अभावले किसानहरूको दैनिक जीवनमा ठूलो असर पारेको छ, र यसै कारणले गर्दा केही किसानहरूले दाना र अन्य खाद्य सामग्रीको खरिदका लागि थप ऋण लिनुपर्ने अवस्था आएको छ।
अधिकारीले भने, “सरकारले यो समस्यालाई समाधान गर्ने चासो राख्नुपर्छ। किसानको उत्थानका लागि रणनीति बनाउन जरुरी छ।”