खोज

काठमाडौं, १ सेप्टेम्बर २०२४ – नेपालमा उच्च अंक प्राप्त गरेका विद्यार्थीहरूमा पनि आफूले अध्ययन गरेको विषयको बुझाइ कमजोर हुने गरेको छ। यस समस्याको मूल कारण र समाधानका उपायहरूबारे विशेषज्ञहरूले विभिन्न दृष्टिकोण प्रस्तुत गरेका छन्।

शिक्षाको उद्देश्य स्पष्ट नहुनु

विशेषज्ञहरूको अनुसार, नेपालको शिक्षा प्रणालीमा उच्च शिक्षाको उद्देश्य स्पष्ट नहुनु एक प्रमुख कारण हो। प्रत्येक वर्ष शिक्षाको विकासमा करोडौं रुपैयाँ खर्च भइरहेको छ, तर यस लगानीको प्रभावकारीता न्यून रहेको छ।

माग र माटो सुहाउँदो शिक्षाको अभाव

विद्यार्थीहरूको विषयको बुझाइ कमजोर हुनुको अर्को कारण भनेको माग र माटो सुहाउँदो शिक्षा नीति र शिक्षाको स्पष्ट उद्देश्यको अभाव हो। यदि शिक्षाको उद्देश्य स्पष्ट भएमा, विद्यार्थीहरूको बुझाइमा सुधार गर्न सकिन्छ।

दक्ष प्राध्यापकहरूको अभाव

दक्ष र सबल प्राध्यापकहरूको कमीले पनि उच्च शिक्षामा नकारात्मक प्रभाव पारेको छ। शिक्षामा परामर्शका नाममा विदेशमा सक्षम जनशक्ति निर्यात गर्ने कन्सल्टेन्सीहरूको भूमिका पनि यस समस्यामा जिम्मेवार रहेको उल्लेख गरिएको छ।

श्रमलाई सम्मान गर्ने सोचको अभाव

नेपाली समाजमा श्रमको मूल्यांकनमा नकारात्मक सोच रहेको छ। साना र साधारण काम गर्न लाज मान्ने प्रवृत्तिले विकासमा अवरोध पुर्याएको छ।

राजनीतिक आडमा विश्वविद्यालय स्थापना

नेपालमा राजनीतिक आड र लहडमा विश्वविद्यालय स्थापना गर्ने परिपाटीले पनि शिक्षाको गुणस्तरमा असर पारेको छ।विशेषज्ञहरूले यी समस्याहरूको समाधानका लागि शिक्षा नीतिमा सुधार, दक्ष शिक्षकहरूको व्यवस्था, श्रमको सम्मान गर्ने संस्कृतिको विकास र राजनीतिक स्थिरता आवश्यक रहेको बताएका छन्।विद्यार्थीहरूको विषयको बुझाइमा सुधार गर्नका लागि यस्ता कदमहरू उठाउनु अत्यावश्यक भएको छ, अन्यथा उच्च अंक पाएका विद्यार्थीहरूको भविष्यमा गम्भीर समस्या उत्पन्न हुन सक्छ।