© २०२३
१७ असोज, काठमाडौँ । नेपालले ऐतिहासिक त्रिपक्षीय सम्झौतामार्फत भारत र बङ्गलादेशको प्रसारण प्रणाली प्रयोग गर्दै ४० मेगावाट विद्युत् बङ्गलादेशमा निर्यात गर्न सुरु गर्दैछ। नेपालको ऊर्जा व्यापार इतिहासमा यो सम्झौता रणनीतिक महत्व राख्ने यस क्षेत्रको पहिलो प्रयास हो।
सम्झौतामा नेपाल विद्युत् प्राधिकरण (NEA), बङ्गलादेश पावर डेभलपमेन्ट बोर्ड (BPDB) र भारतको एनभिभिएनबीच औपचारिक हस्ताक्षर भएको छ। यो सम्झौताले तीन मुलुकबीचको ऊर्जा सहकार्यलाई थप सुदृढ पार्दै नेपालको ऊर्जा बजारलाई अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा नयाँ उचाइमा पुर्याएको छ।
सम्झौतामा भारतको प्रसारण लाइन प्रयोग गरी नेपालले आफ्नो विद्युत् बङ्गलादेशलाई पठाउनेछ, जसले खेर गएको अतिरिक्त विद्युत् उत्पादनलाई लाभदायक बनाउँदै नेपालको ऊर्जा व्यापारलाई प्रोत्साहन गर्नेछ।
नेपाललाई यस सम्झौताबाट हुने प्रमुख लाभ
१. अत्यधिक विदेशी मुद्रा आर्जन: त्रिपक्षीय सम्झौताले नेपाललाई बङ्गलादेशमा विद्युत् निर्यात गरी हरेक वर्ष करिब १ अर्ब रुपैयाँ बराबरको विदेशी मुद्रा आर्जन गर्न सघाउनेछ, जसले मुलुकको अर्थतन्त्रलाई सुदृढ बनाउन ठोस योगदान पुर्याउनेछ।
२. भविष्यका व्यापारिक अवसरहरू: यो सम्झौताले नेपालको जलविद्युत् उद्योगलाई अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा बजारसँग जोड्दै अन्य दक्षिण एशियाली मुलुकहरूसँग ऊर्जा व्यापारका थप सम्भावनाहरू खोल्नेछ।
३. प्रसारण सञ्जालको प्रयोग: भारतको प्रसारण प्रणाली प्रयोग गर्न पाएकोले नेपाललाई ठूला पूर्वाधारमा लगानी नगरी ऊर्जा निर्यातको सुविधा मिलेको छ, जसले लागत न्यून गरिदिएको छ।
४. रोजगारी र जनशक्ति विकास: सम्झौताले नेपालको ऊर्जा क्षेत्रमा रोजगारी सिर्जना गर्न, दक्ष जनशक्ति विकास गर्न र जलविद्युत् उद्योगलाई दिगो बनाउन सहयोग पुर्याउनेछ।
५. अत्यधिक उत्पादनको सन्तुलन: विशेषगरी बर्खाको समयमा बढी उत्पादित बिजुलीलाई निर्यात गरेर नेपालको विद्युत् प्रणालीमा सन्तुलन कायम गर्न यो सम्झौताले योगदान पुर्याउनेछ।
मन्त्री खड्काको रणनीति नेतृत्वको
ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री दीपक खड्काले यस सम्झौताबाट नेपालको जलविद्युत् उद्योगले नयाँ उचाइ हासिल गर्ने बताउँदै यो सम्झौतालाई नेपालका लागि ऐतिहासिक अवसरको संज्ञा दिए। “यो सम्झौताले नेपालको जलविद्युत् क्षमताको उच्चतम उपयोग गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा प्रतिस्पर्धी बनाउन सघाउँछ। यसले आर्थिक विकासमा महत्वपूर्ण योगदान दिनेछ,” मन्त्री खड्काले भने।
मन्त्री खड्काले भविष्यमा अझ ठूला योजनाहरू ल्याउने प्रतिबद्धता जनाउँदै नेपालको ऊर्जा व्यापारलाई दीर्घकालीन रूपमा अन्तर्राष्ट्रियकरण गर्ने आफ्नो दृष्टिकोण प्रस्तुत गरे।
त्रिपक्षीय सम्झौताका रणनीतिक दृष्टिकोण
१. नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा पहिचान: यस सम्झौताले नेपाललाई दक्षिण एसियाली ऊर्जा बजारमा प्रमुख भूमिका खेल्ने अवसर प्रदान गरेको छ।
२. साझेदारीको उदाहरण: नेपाल, भारत र बङ्गलादेशबीचको ऊर्जा सहकार्य दक्षिण एसियाली सहयोगको एक उत्कृष्ट उदाहरण बनेको छ, जसले भविष्यमा थप अन्तर्राष्ट्रिय सहकार्यलाई बल पुर्याउनेछ।
यो सम्झौता नेपालको जलविद्युत् निर्यात क्षमताको मात्र होइन, देशको समग्र आर्थिक समृद्धिको एक महत्वपूर्ण आधार बन्ने विश्वास गरिएको छ।
यो वेबसाइट पब्लिक सवाल प्रा. लि द्वारा संचालित न्युज पोर्टल हो। नेपाली भाषाको यो पोर्टलले समाचार, विचार, शिक्षा, स्वास्थ्य, मनोरञ्जन, खेल, विश्व, सूचना प्रविधि, भिडियो तथा जीवनका विभिन्न आयामका समाचार र विश्लेषणलाई समेट्छ ।
सूचना विभाग दर्ता नं.: ४४७०-८०/८१
फोन: +९७७-९८४०७४८००३
इमेल: [email protected]
ठेगाना: अनामनगर काठमाडौँ
© २०२३
सर्वाधिकार सुरक्षित
Developed By:
